Nhắc đến giao dịch forex thì chắc chắn không thể nhắc đến thuật ngữ đòn bẩy. Thậm chí cần phải xem xét kỹ lưỡng mức đòn bẩy này để có thể cân nhắc việc giao dịch. Vậy thực chất nó là gì, có những tác dụng nào trong giao dịch và nên sử dụng mức là bao nhiêu? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp mọi thắc mắc về thuật ngữ này.
Đòn bẩy là gì? Mối quan hệ giữa margin và đòn bẩy
Đòn bẩy là một từ lấy trong lĩnh vực vật lý. Ứng với ngành đầu tư tài chính, nó giúp cho các trader có thể thực hiện giao dịch mua hay bán tài sản với giá trị giao dịch lớn hơn nhiều lần so với giá trị ban đầu.
Đòn bẩy là một chỉ số có liên quan trực tiếp đến margin ký quỹ. Điều kiện để sử dụng đòn bẩy là các nhà đầu tư cần có số tiền tối thiểu trong tài khoản tuỳ vào yêu cầu của các sàn. Khi đòn bẩy càng cao thì margin sẽ càng thấp.
Giao dịch đòn bẩy trên thị trường tài chính
Giao dịch đòn bẩy trên thị trường tài chính là việc trader sẽ vay vốn từ công ty chứng khoán và mua cổ phiếu, đồng thời họ sẽ thế chấp khoản vay đó bằng chính số cổ phiếu đang nắm giữ. Cách thức này cũng tương tự như trong forex. Các trader sẽ chỉ phải trả lãi suất vay khi giữ vị thế qua đêm. Phần lãi suất có thể trả cho sàn forex hoặc cộng vào tài khoản của trader tuỳ thuộc vào mức chênh lệch lãi suất giữa các động tiền khác nhau.
Một khác biệt giữa giao dịch đòn bẩy trong forex và chứng khoán là forex sẽ luôn cần đòn bẩy còn chứng khoán thì không. Trong forex, khối lượng giao dịch tính bằng lot, khối lượng tối thiểu để đặt lệnh là 0,01 lot.
Cách thức hoạt động của đòn bẩy trong giao dịch forex
Để hiểu rõ cách thức hoạt động của đòn bẩy trong giao dịch forex, có thể xét đến ví dụ tài khoản đang có số dư là 2000 USD, đòn bẩy 1:500 qua 2 trường hợp sau:
Trường hợp 1: không sử dụng đòn bẩy
Nếu bạn đặt mua 0,2 lots cặp USD/CAD thì giá trị của 0,2 lots là 20.000 USD. Số tiền ký quỹ tối thiểu cho lệnh là 20.000 USD nhưng tài khoản chỉ đang còn 2000 USD, khi này bạn cần giảm khối lượng giao dịch xuống chỉ còn 0,01 lots tương đương 1000 USD, số tiền ký quỹ tối thiểu là 1000 USD.
Khi giá tăng và giao dịch thắng 100 pip thì lợi nhuận sẽ là khối lượng lệnh x số pip thắng x giá trị pip. Với tỷ giá cặp USD/CAD khi đóng lệnh là 1,13200 thì giá trị thắng là 8.83 USD. Nếu giá giảm và giao dịch thua 30 pip thì số tiền thua của lệnh là 3,36 USD.
Trường hợp 2: sử dụng đòn bẩy
Vẫn chỉ sử dụng số tiền ký quỹ là 1000 USD nhưng với đòn bẩy 1:100 thì khối lượng giao dịch khi này sẽ là 1 lots. Nếu giá tăng và thắng 100 pip thì lợi nhuận là 883 USD, giá giảm và thua 30 pip thì sẽ lỗ 336 USD.
So với việc không dùng đòn bẩy, có thể thấy rõ đòn bẩy sẽ làm tăng giá trị giao dịch lên gấp 100 lần, tối đa hoá lợi nhuận gấp 100 hay cũng có thể thua lỗ gấp 100 lần. Đòn bẩy càng lớn thì lợi nhuận thu được càng cao nhưng đồng thời rủi ro phải chịu cũng tăng lên từng đó. Do vậy đòn bẩy sẽ là con dao 2 lưỡi trong đầu tư.
Tỷ lệ đòn bẩy tối đa trên thị trường forex
Không phải khi tham gia forex thì trader có thể sử dụng mức đòn bẩy tuỳ ý. Mỗi sàn sẽ cung cấp những quy định và mức đòn bẩy tối đa nhất định. Tuỳ thuộc vào từng trường hợp mà mức đòn bẩy tối đa sẽ được ấn định khác nhau. Trong đó có 6 yếu tố dưới đây sẽ ảnh hưởng đến mức đòn bẩy tối đa đó.
Phụ thuộc vào giấy phép của sàn forex
Các cơ quan quản lý tài chính uy tín trên thế giới như FCA hay ASIC luôn hạn chế mức đòn bẩy tối đa khi cấp phép cho các sàn forex để đảm bảo an toàn cho các nhà đầu tư. Với FCA, mức đòn bẩy tối đa cho phép chỉ là 1:30, ASIC thì cho phép mức tối đa đến 1:500. Một số cơ quan khác sẽ cho phép mức đòn bẩy cao hơn như 1:1000, 1:2000, 1:3000 hay thậm chí là không giới hạn.
Phụ thuộc vào từng loại tài khoản
Các sàn forex khác nhau đều sẽ cung cấp các loại tài khoản tiêu chuẩn hay nâng cao để phù hợp cho các trader mới và trader đã có kinh nghiệm. Khi đó mỗi tài khoản sẽ có yêu cầu khác nhau về nhiều yếu tố, trong đó có đòn bẩy.
Thông thường, mức đòn bẩy của tài khoản tiêu chuẩn sẽ có tỷ lệ tối đa cao hơn so với những tài khoản chuyên nghiệp. Lý do vì tài khoản chuyển nghiệp thường giao dịch khối lượng lớn. Nếu tỷ lệ đòn bẩy quá cao xảy ra rủi ro thì nhà đầu tư sẽ phải gánh chịu áp lực tài chính rất lớn. Các tài khoản tiêu chuẩn có đòn bẩy cao, khi thắng lệnh sẽ kéo theo lợi nhuận lớn.
Phụ thuộc vào sản phẩm giao dịch
Mỗi loại sản phẩm giao dịch sẽ có mức đòn bẩy khác nhau. Cụ thể forex, vàng hay chỉ số thường có tỷ lệ đòn bẩy tối đa cao hơn so với kim loại khác, hàng hoá và năng lượng. Cổ phiếu, quỹ ETF và tiền điện tử có mức đòn bẩy thấp nhất.
Phụ thuộc vào vốn chủ sở hữu
Vốn chủ sở hữu và đòn bẩy có mối quan hệ mật thiết mà mỗi sàn sẽ có những quy định cụ thể. Khi vốn chủ sở hữu càng lớn thì tỷ lệ đòn bẩy tối đa sẽ càng nhỏ để hạn chế rủi ro lớn cho các trader. Ngoài vốn chủ sở hữu thì cũng có sàn sẽ quy định tỷ lệ đòn bẩy phụ thuộc vào số dư của tài khoản, số tiền nạp vào tài khoản,…
Phụ thuộc vào nền tảng giao dịch
Việc quy định tỷ lệ đòn bẩy phụ thuộc vào nền tảng giao dịch không phổ biến trên thị trường. Hai nền tảng hiện đang được sử dụng phổ biến nhất là MT4 và MT5. Đối với sàn Exness, nếu giao dịch trên MT4 thì đòn bẩy tối đa không giới hạn. Khi giao dịch trên MT5 thì đòn bẩy tối đa là 1:2000
Phụ thuộc vào các điều kiện giao dịch khác
Chỉ một số ít sàn forex mới quy định tỷ lệ đòn bẩy đặc biệt này. Ví dụ cụ thể là trên Exness, mức đòn bẩy tối đa sẽ không giới hạn nhưng trader cần đảm bảo điều kiện đã hoàn thành ít nhất 10 lệnh, giao dịch ít nhất 5 lots. Nếu không đủ điều kiện thì đòn bẩy tối đa là 1:2000.
Ưu và nhược điểm của giao dịch đòn bẩy trong forex
Ưu điểm
- Có lợi nhuận cao với số vốn nhỏ
Ưu điểm này rất điển hình đối với đòn bẩy. Chỉ cần có số vốn nhỏ nhưng nhà đầu tư có thể giao dịch khối lượng lớn hơn rất nhiều lần. Từ đó khi thắng lệnh, nhà đầu tư có thể gia tăng gấp nhiều lần lợi nhuận cho mình. Công cụ đòn bẩy được rất nhiều trader mới tham gia hay đã có kinh nghiệm đánh giá cao.
- Chi phí thấp
Nhờ có đòn bẩy, chỉ cần mức vốn nhỏ thì trader đã có thể tham gia giao dịch chứ không cần chuẩn bị một số tiền lớn. Điều này giúp những người không có nhiều điều kiện về kinh tế cũng có thể tham gia.
Nhược điểm
Đi kèm với lợi nhuận cao thì đòn bẩy cũng có thể đem đến rủi ro thua lỗ lớn hơn rất nhiều. Nếu chẳng may thua lệnh, tiền lỗ sẽ bị khuếch đại lên khiến trader mất nhiều hơn. Tỷ lệ đòn bẩy càng cao thì thua lỗ càng nhiều.
Nên sử dụng đòn bẩy bao nhiêu trong giao dịch forex?
Chúng ta không thể biết chắc được việc sử dụng đòn bẩy sẽ đem đến lợi nhuận hay thua lỗ. Vì thế không thể biết được có nên sử dụng hay không. Tuy nhiên với câu hỏi sử dụng đòn bẩy ở mức bao nhiêu hợp lý nhất thì sẽ căn cứ vào một số yếu tố:
- Nếu như ưa thích sự an toàn tuyệt đối thì không nên dùng đòn bẩy, thậm chí không nên tham gia thị trường forex.
- Nếu như là trader mới, chưa có nhiều kinh nghiệm thì nên chỉ dùng đòn bẩy thấp để tránh gặp rủi ro cao. Đồng thời đây cũng là minh hoạ thực tế để trader trau dồi thêm kinh nghiệm cho mình.
- Với những trader có kinh nghiệm, nhận thấy được cơ hội thắng lệnh cao thì có thể sử dụng mức đòn bẩy cao để tối đa hoá lợi nhuận.
- Việc đánh giá đâu là đòn bẩy thấp, đâu là đòn bẩy cao còn tuỳ thuộc vào từng người. Có thể với người này mức 1:100 là cao nhưng với người khác lại là thấp. Tuy nhiên hiện nay nhiều trader kinh nghiệm thường phân chia rằng đòn bẩy từ 1:500 trở lên được đánh giá là cao.
Mẹo để không bị cháy tài khoản khi giao dịch đòn bẩy
Luôn đặt stop loss và take profit
Stop loss và take profit là 2 mức giới hạn số tiền thua lỗ và số tiền thắng lệnh. Nếu như giao dịch thắng là điều tốt, tuy nhiên nếu thua thì số tiền cũng sẽ rất lớn. Việc đặt ra stop loss sẽ giúp trader hạn chế được tổn thất trong trường hợp giá biến động mạnh theo chiều hướng xấu mà trader không kịp đóng lệnh. Việc đặt take profit cũng sẽ là giới hạn lợi nhuận trader đạt được, tránh trường hợp cố gắng để lệnh thắng thêm chút nữa nhưng biến động thị trường xoay chiều khiến dừng lại không kịp.
Sử dụng đòn bẩy hợp lý, kết hợp khối lượng giao dịch phù hợp
Sử dụng đòn bẩy giúp trader giao dịch với số tiền lớn hơn nhiều so với tài khoản nhưng không nên vì thế mà lạm dụng đặt lệnh thoải mái. Khi giao dịch với khối lượng lớn, trader có thể thắng đậm nhưng cũng có thể thua đau. Vì thế nên áp dụng kỹ thuật quản lý vốn như Kelly hay quy tắc giao dịch 2%.
Với những thông tin đưa trên, hy vọng bạn đã hiểu rõ về đòn bẩy và cách thức hoạt động của nó. Hãy lựa chọn ra một tỷ lệ đòn bẩy phù hợp nhất và áp dụng các chiến lược quản trị rủi ro để hạn chế những tác hại mà đòn bẩy có thể đem lại. Chúc mọi người sẽ có những giao dịch thành công.
